Müzeler

Ahmed Karahisârî, Türk hat tarihinde üstadlar arasında sayılan meşhur hattattır. Osmanlı Devleti'nin en parlak devrinde (Sultan İkinci Bâyezid, Yavuz Sultan Selim ve Kânûnî Sultan Süleyman devri) yaşamış ve doksan yaşında 1555 târihinde vefât etmiştir. Bu devir Türklerin İslâm harflerini kendi üslûp ve karakterlerine göre yazmaya çalıştıkları devirdir. Bir tarafta Sultan Bâyezid'in şehzâdeliği devrinde Amasya'da tanıdığı ve pâdişâh olduğu zaman bütün âilesiyle İstanbul'a getirttiği Şeyh Hamdullah, diğer tarafta Karahisârî Ahmed. Şeyh Hamdullâh, altı çeşit yazıyı yeni üslûp ve karakterde yazdı. Kendisinden sonra gelen binlerce hattâtın erişmeyi arzu ettikleri en yüksek mertebeye geldi. Karahisârî yeni bir mekteb açan böyle bir üstad karşısında tek başına kalabilen bir sanatkârdır. İlk yazı hocası Yahya Sofî, ikinci hocası Esedullah Kirmânî'dir. Bilhassa müsennâ adı verilen tezyînî yazıda ve değişik bir tarzda yazdığı sülüs nevi yazıda, şâheserler meydana getirmiştir. Kendisi hakkında söylenen şu beyit bu kanaati ispat etmektedir:

Hatt-ı hûb içre beyâza çıkaran kendi özünü
Yazının Karahisârî'dir ağartan yüzünü

Bu yolda kendisini takip eden olmadığı için uslûbu mânevî evlâdı Hasan Çelebi'de sona ermiştir. Altı çeşit yazıyı çok üstâdâne yazdığı için kendisine "Yâkût-i Rûm" denilmiştir. Ahmed Karahisârî'nin bize yâdigâr bıraktığı eserler içinde en mühimmi, Topkapı Sarayı, Mukaddes Emânetler Dâiresi için, Kânûnî Sultan Süleyman adına yazdığı büyük boydaki Kur'ân-ı Kerîm'dir. Bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nde muhâfaza edilmekte olan bu Kur'ân-ı Kerîm'in, her sayfası üç satır kalın Reyhânî yazı ile, diğer satırları nesih ile yazılmıştır. Ahmed Karahisârî'nin diğer mühim eserleri arasında, Süleymâniye Câmii'nin büyük tâk yazısı, Mîmâr Sinan'ın sebil ve türbe kitâbesi, Piyâlepaşa Câmii'nde "Selâmün aleyküm tıbtüm" âyeti vardır. Ayrıca bugün Türk ve İslâm Eserleri Müzesi'nde büyük boyda yazılmış hatlar arasında pek meşhur bir en'âm'ı mevcuttur. Her sayfasında muhtelif yazı nevileri bulunmaktadır. Bu en'âmın ilk sayfasında ki "Besmele" kendine has bir karakter taşır. Bu besmele hattı, zamanında çok ilgi görmüş ve hakkında şiirler yazılmıştır. Husûsiyeti, kalemi hiç kaldırmadan ve bâzı harfleri stilize edilerek yazılmış olmasındadır. Sanatkâr Karahisârî'nin yazı kudreti hakkında fikir vermek için yalnız bu besmele kâfîdir.

Fazilet Takvimi